Pizza op de hei
‘Ik sta stil bij de boompieper. Deze zangvogel had het moeilijk in de coronatijd. Een boompieper maakt zijn nest dicht bij een pad, omdat hij door de aanwezigheid van wandelaars een zekere bescherming krijgt tegen roofdieren. Maar toen stroomden onze natuurgebieden ineens over van de bezoekers. Mensen lieten vaak hun hond loslopen. Het werd de boompieper te gortig: zijn nest was gedoemd te mislukken. Het laat goed zien hoe de mens invloed heeft op een individuele soort.
'Tijdens de pandemie werd dit natuurgebied voor mensen een toevluchtsoord.'
Het meest bezochte natuurgebied in mijn district zijn de Bakkeveense Duinen. Het is een Natura 2000-gebied en daarmee onderdeel van een Europees netwerk voor behoud en herstel van de biodiversiteit. Het heeft de sfeer van een oerlandschap met open zandgrond, bos en heide. Tijdens de pandemie werd dit natuurgebied voor mensen een toevluchtsoord. We zagen continu lange slierten wandelaars lopen.
Een wandeling was natuurlijk een van de weinige dingen die we konden doen, maar deze bezoekers namen het niet zo nauw met de openstellingsregels. We zagen ineens overal witte partytenten in het landschap. Midden op de heide werd er gebarbecued. Ouders organiseerden kinderfeestjes op de Bakkeveense Duinen. Een van onze toezichthouders hield op een gegeven moment een brommerbestuurder aan die door het gebied scheurde: hij moest een pizza bezorgen.
Er ontstond onverdraagzaamheid tussen de bezoekers. Groepen mountainbikers jakkerden met behoorlijke snelheid door het bos, waardoor wandelaars aan de kant moesten springen. We hebben alle zeilen bijgezet om de drukte in goede banen te leiden, maar wij waren niet bestand tegen zulke grote groepen mensen. De politie en de gemeente moesten ons helpen om de regels te handhaven.
De mens heeft de natuur nodig om in balans te blijven, maar de natuur redt zich prima zonder ons. In Nederland geven we aan natuurgebieden een dubbele functie: natuurbehoud en recreatie. Het is zelfs verplicht om natuurgebieden open te stellen als we gebruik willen maken van subsidies om de natuur te behouden. Dat is eigenlijk raar. Enerzijds stellen we doelen om de dieren en planten te beschermen vanwege de biodiversiteit. Anderzijds belemmeren we die doelen door de gebieden open te stellen voor de mens. Mensen hebben af en toe een boswandeling nodig om de gedachten op een rijtje te zetten. We zouden in de kern van een natuurgebied de natuur de ruimte moeten geven. Daaromheen – in de schil – kunnen we dan recreatie aanbieden.
De coronapandemie heeft veel zaken uitvergroot en onder de aandacht gebracht. Nu het weer rustiger is, is de roep om recreatie rondom natuurgebieden in plaats van erin helaas verstild.’
Verteller
Michel Krol (44 jaar)
Districtshoofd Súd van It Fryske Gea